Dogoterapia

Dogoterapia to metoda wspomagania rehabilitacji i terapii, w której istotną rolę odgrywa odpowiednio wyselekcjonowany i wyszkolony pies. Metoda ta oparta jest na założeniu, że obecność psa wzmocni motywację uczestnika zajęć do realizowania przyjętych celów rewalidacyjnych lub terapeutycznych.

Nieodłącznym elementem programu zajęć dogoterapeutycznych powinna być również edukacja dotycząca kształtowania prawidłowych postaw ludzi wobec psów oraz poszerzająca wiedzę na temat behawioru psa. W zajęciach dogoterapii mogą uczestniczyć zarówno osoby dorosłe jak i dzieci. Przebieg i charakter spotkań jest uzależniony od rodzaju trudności, z jakimi muszą zmierzyć się ich uczestnicy.

W Zespole Szkół im. Brata Alojzego Kosiby w ramach dogoterapii prowadzone są zajęcia o charakterze terapeutycznym i rewalidacyjnym. Zajęcia terapeutyczne przeznaczone są dla dzieci, które z różnych powodów boją się psów. Mają one na celu zmniejszenie oporu do kontaktów z psem, a regularne spotkania dają dzieciom możliwość “oswojenia się” z jego obecnością.

Praca w ramach zajęć terapeutycznych przebiega dwutorowo. Z jednej strony przy zastosowaniu metody behawioralnej zmniejsza się “dystans” pomiędzy dzieckiem, a psem zarówno w sensie dosłownym – fizycznym, jak też symbolicznym – dzieci uczą się przebywać i swobodnie funkcjonować w obecności psa. Jednocześnie stosowana jest metoda poznawcza – zdobycie wiedzy na temat behawioru psa pozwala na lepsze zrozumienie jego zachowań, a przede wszystkim pozwala na kontrolowanie kontaktu.

Dogoterapię można także stosować jako metodę pracy w ramach zajęć rewalidacyjnych. Wykorzystując narzędzia charakterystyczne dla tej metody, można zrealizować każdy plan pracy. Sam pies jak i aktywności z nim związane dostarczają ogromnej ilości bodźców sensorycznych, które wykorzystuje się w pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo w stopniu głębokim. Bezpośredni, fizyczny kontakt z psem daje możliwość stymulowania i regulowania zmysłu dotyku – przy pomocy różnych części ciała dzieci dotykają ciepłą i miękką sierść, mokry język, szorstką łapę itd.

Spotkanie z psem jest także doskonałą okazją do poznania różnorodnych dźwięków tj. kulki suchej karmy wpadające do metalowej lub plastikowej miski, chrupanie psa w trakcie jedzenia, mlaskanie w czasie picia wody, szczekanie, mruczenie, warczenie (które wbrew pozorom dzieci uwielbiają!), a także odgłosy psich zabawek. Wiele elementów stymulacji dotykowej można wykorzystywać w procesie kształtowania poczucia własnego ciała. Są to ćwiczenia polegające na głaskaniu psa przy pomocy różnych części ciała, ale także np. ćwiczenie, w którym dzieci mają za zadanie przeczołgać się pod psem. Zadanie to może być jednoczenie elementem kształtowania stosunków przestrzennych – wiele rzeczy ( np. przechodzić lub stawiać miskę) można robić “pod”, “nad”, “za” psem. Bardzo często w planach zajęć rewalidacyjnych zamieszczone są cele związane z doskonaleniem umiejętności szkolnych, które z powodzeniem można realizować także w ramach dogoterapii. Karmiąc psa przy użyciu kolorowych misek, dzieci uczą się nazw kolorów, wsypując odpowiednią ilość chrupek do misek mogą wykonywać działania matematyczne, ćwiczą pisanie i czytanie tworząc etykiety i przyporządkowując je do odpowiednich części ciała psa. Poznawanie i wydawanie komend psu jest doskonałą okazją do ćwiczenia pamięci. W trakcie zajęć dogoterapii dzieci ćwiczą i doskonalą umiejętności komunikacyjne.

Osoby niemówiące z jednej strony mogą skutecznie porozumiewać się z psem przy pomocy gestów, co daje im poczucie sprawstwa i przynosi wiele satysfakcji, ale co ważniejsze mają kolejną okazję do ćwiczenia porozumiewania się przy pomocy alternatywnych form komunikacji np. PCS.

Niezależnie od celów jakie realizuje się w ramach zajęć dogoterapii, jest jedna najważniejsza zasada, którą należy kierować się przy wyborze tej metody. Dogoterapia jest odpowiednią metodą pracy tylko dla osób, które LUBIĄ PSY. Zajęcia te nie mają polegać na zmuszaniu dzieci do kontaktu z psem. Zarówno wśród dorosłych, jak i wśród dzieci spotykamy osoby, które po prostu nie lubią psów i należy to uszanować. Dla większości dzieci pies jest jednak silnym “motywatorem” do pracy i wysiłku oraz wspaniałym, wyrozumiałym i cierpliwym towarzyszem.