Równowaga, czyli nasza własna zdolność do utrzymywania pozycji ciała w pionie. Dlaczego własna? Bo utrzymywanie równowagi powinno być możliwe bez działań osób trzecich. To, że zdolność naszego ciała do utrzymywania równowagi wygląda tak, a nie inaczej, uzależnione jest od wielu czynników. Kontrola równowagi ciała rozwija się dzięki informacjom sensorycznym pochodzącym z trzech układów: proprioceptywnego, wzrokowego i przede wszystkim systemu przedsionkowego. Kluczową rolę odgrywają też oczywiście aspekty genetyczne i środowisko. Zaburzenia równowagi są dosyć często niejako wpisane w wiele chorób neurologicznych. Musimy jednak pamiętać, że dzieci, u których obserwuje się zaburzenia przetwarzania sensorycznego, problemy z równowagą również występują.
Zabawy z wykorzystaniem kijka lub patyka:
• wałkowanie patyka stopą/stopami w pozycji zarówno stojącej, jak i siedzącej na podłodze;
• odbijanie patykiem zawieszonej na sznurku piłki, papierowej kulki lub balona;
• naśladowanie wiosłowania;
• toczenie piłki po podłodze lub po linie poprzez lekkie popychanie piłki kijem;
• w leżeniu na brzuchu odbijanie kijem piłki (kij musi być trzymany oburącz);
• wbijanie kijem piłek do celu, np. bramka, dziura, pudło postawione bokiem;
• przeskakiwanie naprzemienne przez kij leżący na podłodze, np. na sygnał;
• przeskakiwanie przez kij, który jest trzymany przez dwie osoby (wysokość dopasowana indywidualnie do dziecka).
Zabawy z wykorzystaniem sznurka/liny:
• przeciąganie liny;
• przywiązywanie do sznurka różnych przedmiotów i ciągnięcie ich po podłodze;
• ciągnięcie liny, do której przywiązany jest koc, na którym siedzi dziecko;
• chodzenie wzdłuż liny lub po niej;
• turlanie ciężkich przedmiotów: dyni, butelki wypełnionej piachem, butelki z wodą mineralną po położonej na ziemi linie;
• chodzenie wzdłuż liny lub po niej z woreczkiem na głowie – (tu można zastąpić woreczek z ryżem) – (miejsce woreczka można zmieniać, np. na wyprostowanej ręce czy brzuchu, jeśli chodzimy jak rak, lub na plecach, jeśli czworakujemy);
• kręcenie liną (jej drugi kawałek może być trzymany przez osobę )
Do najtrudniejszych zabaw zaliczymy te na niestabilnym podłożu lub sytuacje, w których stopy dziecka są oderwane od podłoża również tutaj można wykorzystać proste przedmioty, które znajdziemy w domu
• poduszki typu jasiek, po których dziecko będzie mogło kolejno przechodzić;
Z użyciem tych elementów dzieci mogą:
• robić przysiady, stojąc na poduszkach typu jasiek lub dyskach sensorycznych;
• budować ścieżki sensoryczne z kamieni, darów natury, poduszek i/lub dysków sensorycznych;
• swobodnie podskakiwać na trampolinie lub w rytm recytowanego wierszyka lub rymowanki;
• rysować ręką w powietrzu to, co zostało narysowane na kartce zaprezentowanej przed nimi, np. figury geometryczne lub litery;
• rysować w powietrzu nogą (to trudniejszy wariant powyższej zabawy, w tym ćwiczeniu dziecko musi stać na jednej nodze, a jeszcze trudniejszy wariant to stanie na jednej nodze na niestabilnym podłożu).
Bibliografia:
• Borowiecka R., Dziecko w równowadze. Koordynacja i słuch, Warszawa 2010.
• Kranowitz C. S., Nie-zgrane dziecko w świecie gier i zabaw. Zajęcia dla dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego, Harmonia Universalis, Gdańsk 2012.
• Kranowitz C. S., Nie-zgrane dziecko. Zaburzenia przetwarzania sensorycznego – diagnoza i postępowanie, Harmonia Universalis, Gdańsk 2012.
• Wiśniewska M., Równowaga – definicja, ocena, wybrane badania, „Integracja Sensoryczna” 2017,
Opracowała: A. Klepacka-Fiejdasz
